عظمت مقام مادری
زنها، خواهرها و دخترها باید واقعاً عظمت مقام مادری را بدانند.
مکرّر خدای سبحان از عظمت خلقت یاد کرد فرمود «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی أَحْسَنِ تَقْویمٍ»(1) و بعد هم فرمود «فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ»(2)
این را کجا انجام داد؟ آیا این نظیر سلولهای بنیادی است که در شیشه یا در ظرف خاصّی که ادراک ندارد خدا «أَحْسَنُ الْخالِقینَ» میشود «فَتَبارَکَ اللَّهُ» میگوید؟! ... یا در حوزه نفسِ مادری این کار را میکند؟!
چنین است؛ منتها زن علمِ به علم ندارد، اما اگر صدیقه کبرا باشد میداند که دارد چه کار میکند؛ فرق آن حضرت با دیگران در این مطلب است.
اینکه از نشئهای، حقیقتی را در مجرای فیض خالقیّت خودش به نام مادر به کودک میدهد، اگر مادری مثل زهرا(سلام الله علیها) باشد میداند که اینجا چه خبر است؛ این نظیر سلول های بنیادی نیست که در شیشه یا غیر شیشه، نطفه یا غیر نطفه، آن گوشت بدن یا پوست بدن را جمع کنند، به صورت حیوان در بیاید و آن شیشه نفهمد که چه خبر است.
همه شئونی که در کودک انجام میگیرد، نفسِ مادر متوجه آن است؛ منتها علمِ به علم ندارد.
اگر کودک در قرارِ مکین است، اگر «انّا جعلناه نطفة»، بعد «جعلناه علقة»، بعد «جعلناه مضغة»، بعد «جعلناه جنین»، بعد «جعلناه عظام»، بعد «فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً»، همه را مادر میفهمد، از این به بعد که پَرش ملکوت است(ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ) را مادر میفهمد.
به وسیله نفسِ مادر این فیوضات به کودک افاضه میشود و در همان مقطع است که «فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ» جلوه میکند، «احسن المخلوقین» را مادر تحویل میدهد.
منتها اگر مادر مثل زهرا(سلام الله علیها) باشد، میداند که دارد چه کار میکند؛ مادرهای دیگر علم دارند، اما علمِ به علم ندارند؛ این مقامِ مادر است، این مقامِ زن است.
وقتی انسان، زن را نشناسد، انسان را نشناسند، «خلیفةالله» را نشناسد، به همان صورت قوم لوط در میآید.
هر شب باید قرآن به سر داشته باشیم؛ نه سالی یک بار، چنین کتابی است! ... هر شب اگر کسی قرآن به سر داشته باشد جا دارد؛ این کتاب را واقعاً باید بالای سر گذاشت، زن را به این عظمت معرفی کرد ...
چرا آداب و اخلاق و رسوبات مادر در کودک اثر دارد؟ چون از راه نفسِ مادر این همه فیوضات به کودک میرسد.
اگر او طیّب و طاهر باشد همین است، اگر خوشاخلاق باشد همین است، اگر در زمان بارداری عصبانی نشود، اهل استرس نباشد، بد نگوید، بد نبیند، بد نگاه نکند و غذای حرام نخورد آن فرزند صالح در میآید، چون او دارد میپروراند؛ درست است خدای سبحان همه کارها را انجام میدهد، اما این کارها با وسایل انجام میگیرد.
اگر یک وقت به پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود «وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمی»(3) به هر مادری هم میگوید تو به بار نیاوردی، من به بار آوردم؛ منتها در دستگاه و در حوزه هستی تو، من این کارها را کردم، منتها از راه نفس تو، اراده تو، اوصاف تو، کمالات تو.
لذا تمام کمالات مادر در کودک اثر دارد؛ یعنی فیض الهی به مادر میرسد، مادر در بخشهای علمی و عملی این فیض را میگیرد و در این ظرفیت خاص به کودک میدهد.
گفت: «دامنِ مادر، نخست آموزگار کودک است/ طفل دانشور، کجا پرورده نادان مادری»(4)
آن مادر هر کمالاتی که داشته باشد نصیب فرزند میشود، این مقام زن است.
اگر روز زن است، هفته زن است و مناسبت میلاد ذات مقدس سیده نساء عالمیان است، این جلال و شکوه و جبروت زن است، این مجرای «فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ» است؛ آن وقت این را گذاشتند کنار، زن را به صورت کالا درآوردند و مرد را هم به این صورت درآوردند.
این است که واقعاً آنکه اهل دل است هر شب، برای خود میتواند قرآن به سر داشته باشد، این کتاب، کتابی است که باید بالای سر باشد.
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره صافات، آیات 123 الی 146
پی نوشت ها:
1. سوره تین، آیه4
2. سوره مومنون، آیه14
3. سوره انفال، آیه17
4. دیوان پروین اعتصامی، مثنویات، تمثیلات و مقطعات، نهال آرزو
مطب مرتبط قبلی:
عظمت زن در مادر شدن است