خواندن کُتُب «ضلال» برای چه کسانی جایز است؟
227
بعد می‌فرماید که «فَبَشِّرْ عِبادِ» ... این عباد چه کسانی هستند؟
«الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ»؛ افکار گوناگون، آرای گوناگون، مکتب‌های گوناگون را به خوبی می‌شنوند.
نه «یسمعون»، بلکه «یستمعون»؛ این برای کسی است که قدرت ارزیابی مکاتب گوناگون را دارد.
پس این قسمت از آیه تشویق می‌کند محقّقان را، که آرای دیگران را هم استماع کنند، حرف‌های دیگران را هم استماع کنند، نوشته‌های دیگران را هم بخوانند بعد ارزیابی کنند کدام حق است و کدام باطل.
این برای کسی است که نوشته ی افراد کافر برای او به حساب «کُتب ضلال» نیاید.
یک وقت است که همین کتاب، خواندنش برای یک عده جزء کتاب «ضلال» و خواندن آن حرام است، خرید و فروش آن باطل است؛ همین کتاب ضلال را اگر کسی که آگاه نیست بخرد، خرید و فروش آن باطل است، کتاب ضلال خرید و فروش آن حرام است و باطل و یک محقق و پژوهش‌گر بخواهد بخرد، همین کتاب برای او می‌شود جایز و حلال تکلیفاً و حلال وضعی، برای اینکه برای او تحقیق است ضلال نیست، چون موضوع عوض شده و چون موضوع عوض شد، حکم هم عوض می‌شود.
فرمود بشارت بده کسانی که اهل تحقیق و پژوهش و لجنههای علمی و نخبگان و فرهیختگان جامعه‌اند، این ها مکتب‌های گوناگون را می‌شنوند.
الآن اگر کسی بخواهد درباره توحید، قانون علّیت، مسأله وحی، نبوت، امامت، بهشت، جهنم و در مسائل دینی فکر کند، ناچار است حرف‌های بیگانه‌ها را بشنود، برای اینکه این ها الان در کنار هم هستند.
در کتاب‌های اصول ـ سابقاً ـ وقتی انسان بحث‌های اصولی را مطرح می‌کرد، کعبی چنین گفت، فلان کس چنین گفت مطرح بود، الآن باید بگوییم «کانت» چه می‌گوید، «دکارت» چه می‌گوید، این حرف‌های روز است، این‌ها زیر گوش ماست.
ما اگر این حرف‌ها را نگوییم و طرح نکنیم و پاسخ ندهیم، دیگری می‌آید و این خلأ را پُر می‌کند، چه ما بخواهیم و چه نخواهیم این حرف‌ها آمده بازار، هم به حوزه آمده، هم به دانشگاه آمده، هم به آسمان رفته، این فضای مجازی همین است!
خدا فرمود بشارت بدهید به پژوهش‌گران به محققان، به فرهیختگان، به نخبگان که این ها مکتب‌های گوناگون را بررسی می‌کنند و بهترین آن را انتخاب می‌کنند و آن را عمل می‌کنند و به دنبال آن راه می‌افتند و دیگران را هم به آن هدایت می‌کنند.
«فَبَشِّرْ عِبادِ» که «یستمع» هستند که مطلق است و کار عام را می‌کند. «القول»؛ یعنی همه حرف‌هایی که مربوط به یک مکتب است را می‌شنوند، آن‌گاه بررسی می‌کنند که کدام حق است.
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره مبارکه «زمر»، آیات 11 الی 18
