همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
آیین پیاده روری اربعین که چندین سال است حسابی رونق گرفته و مورد استقبال خیل عظیم مشتاقان سالار شهیدان و آزادگان جهان، حضرت امام حسین (علیه السلام) قرار گرفته است. اما در این قبیل تجمعات انبوه ملاحظات فراوانی وجود دارد که متولیان امور باید به آن توجه کنند.
در این خصوص توصیه های فراوانی در حوزه های مختلف از سوی متخصصان و سازمان های مختلف مطرح می شود و محتوای آموزشی در قالب های مختلف تدوین و منتشر می شود.
از جمله در زمینه امور بهداشتی و پیشگیری از بیماری ها و حوادث، توصیه های فراوانی وجود دارد اما گویا مسأله محیط زیست و مدیریت پسماند تا حدودی مغفول مانده است و آنطور که شاید و باید به آن پرداخته نمی شود.
سال گذشته که توصیه ها در خصوص این رویداد مهم را دنبال می کردم فقط یک مورد دیدم که یک فعال محیط زیست در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرد: «بیشتر از 95-90 در صد این ظروف یک بار مصرف اصلاٌ قابل بازیافت نیستند، تجزیه هم نمی شوند و متأسفانه مجبور هستند آن ها را در خندقی کنار جاده نجف تا کربلا دفن کنند و چه الودگی های بسیار زیادی که این ظروف می توانند ایجاد کنند، چه از لحاظ سلامتی برای خود زائران از این جهت که وقتی چای داغ داخل این ظروف ریخته می شود، مواد سمی از این ظروف وارد چای می شود که برای سلامتی خطرناک است و در زمین نیز پس از سال ها تجزیه می شوند به ذرات ریز میکروپلاستیک و ذرات وارد هوا و آب و خاک می شوند و تمام زمین را آلوده می کنند» و سپس در ادامه راهکارهای ساده ای را از قبیل به همراه داشتن ظرف های کوچک درب دار برای صرف غذا و قمقمه و لیوان شخصی برای صرف نوشیدنی ها را مطرح نمود. (*)
جا داشت این توصیه مهم بیشتر مورد توجه قرار می گرفت و در قالب پیام های آموزشی به طور مکرر تکرار می شد و به سمع و نظر زائران عزیز عتبات رسانده می شد که اگر از ایران حداقل ۲ میلیون زائر داشته باشیم که در طول 6 روز این سفر حداقل روزی ۳ بار به نوشیدنی داغ یا سرد احتیاج پیدا می کنند، تنها در صورت استفاده از لیوان شخصی، از تولید ۳۶ میلیون پسماند لیوان یکبار مصرف جلوگیری می شود و اگر کلیه حدود 20 میلیون زائر از نقاط مختلف جهان چنین کنند نیز این رقم به کاهش ۳۶۰ میلیون پسماند حاصل از لیوان یک بار مصرف می انجامد.
