در نظام تکوین، بشر آزاد است
223
اگر معنای «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» (1) این باشد که در نظام شریعت، هر کس بی حجاب بود، بود، هر کس بی حیا بود، بود، این می‌شود اباحه‌گری.
این «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحیمَ صَلُّوهُ» (2) پس برای کیست؟، این بگیر و ببندهای قیامت پس برای چیست؟
آنکه فرمود «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» یعنی نظام، نظام تکوینی است؛ یعنی بشر آزاد است، کمال در آزادی است.
اما در حساب شریعت، در حساب دین، در حساب نظام اسلامی این طور نیست که بگوییم هر کسی آزاد است، می‌خواهد هر طور باشد، این طور نیست.
اولاً اگر «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» به آن معنا باشد که می‌شود اباحه‌گری
و ثانیاً اگر این «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» معنای آن این باشد، این همه بگیر و ببندی که خدا در قرآن دارد «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحیمَ صَلُّوهُ» پس برای چیست؟
معلوم می‌شود که تکوین را نباید با تشریع خلط کرد.
اینجا هم تکوین است فرمود شما آزادید؛ این «لَکُمْ دینُکُمْ وَ لِیَ دینِ» (3) از همین قبیل است، من دینم این است، شما می‌خواهید بپذیرید، می‌خواهید نپذیرید.
«قُلِ اللّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دینی * فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ» (4)، آزادید اما بدانید «إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ»(5) که «اعاذنا الله من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا».
پی نوشت ها:
1- سوره بقره، آیه256
2- سوره حاقه، آیات30 و 31
3- سوره کافرون، آیه6
4- آیات محل بحث
5- همان
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره مبارکه «زمر»، آیات 9 الی 15
مطالب مرتبط قبلی:
1- لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّین، اباحه گری را تجویز نمی کند
3- انسان مجبور است که آزاد باشد
4- لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ با آزادی تشریعی انسان ارتباطی ندارد!
